Πού πας, ρε καημένε, αριστερέ;

Σημερινός διάλογος...

Σε κάποιο μικρό καφέ όπου γνωρίζω τους ιδιοκτήτες και αρκετούς από τους θαμώνες μία καθηγήτρια ανοίγει την κουβέντα λέγοντας ότι δύο οικογένειες μαθητών της (διδάσκει στον Ασπρόπυργο) φεύγουν τον άλλο μήνα για Καναδά. Οι μπαμπάδες είναι ήδη εκεί ένα χρόνο, τουλάχιστον, και τώρα θα πάνε κι οι οικογένειες.

Ένας ευκαιριακός θαμώνας απαντά κι αυτός ότι ένας φίλος του πήγε μόλις Νορβηγία, μπογιατζής και βρήκε δουλειά με 15 ευρώ την ώρα (πιθανώς να υπερβάλλει, σκέφτομαι).

Κάτι απαντά κι ο ιδιοκτήτης του καφέ και νά 'σου η κουβέντα περί κρίσης και λοιπών... τετριμμένων...

Ο ιδιοκτήτης ψηφοφόρος και η σύζυγος μέλος του ΚΚΕ. Ηλικιωμένοι...

Ανταλλάσσουν δυο-τρεις κοινοτυπίες περί ρεμαλιών που κυβερνούν, περί κλεφτών, περί εκτελέσεων, φυλακών κ.λπ... Ξέρεις...

Και να που η κουβέντα το φέρνει και στον καλό Έλληνα και τον κακό μετανάστη που επιλέγουμε εμείς ενώ οι Γερμανοί έπαιρναν τον Έλληνα και όχι έτσι. Με ιατρικές εξετάσεις, παρακαλώ...

Κάτι σαν άλογο, που λέμε.

Τι ήθελα και παρενέβην με μία και μόνη κουβέντα κι εγώ.

Νά σου όλοι εναντίον μου.

Ο ιδιοκτήτης να μου λέει ότι οι Έλληνες είναι φιλόξενοι ώσπου μετά από παρατήρησή μου, παραδέχθηκε ότι είναι φιλόξενοι για τους Έλληνες, όχι και για τους ξένους.

Ο ευκαιριακός θαμώνας έπεσε σε παραλήρημα για τα "παρτάλια τους Αλβανούς και τους Πακιστανούς που βιάζουν τις κόρες μας" (παρότι έχει μόνο ένα γιό), ο ιδιοκτήτης ξανά να συμπληρώνει ότι "γι' αυτό φτάσαμε εδώ που φτάσαμε και δεν έχουμε δουλειές γιατί οι ξένοι δουλεύουν για 3 ευρώ κι η καθηγήτρια να συμπληρώνει παρατηρώντας:

"Ποιος φταίει; Τα κόμματα! Αν βγάζαμε έναν άνθρωπο που αξίζει και μπορεί δεν θα φτάναμε εδώ".

Ποτάμι, σίγουρα, σκέφτηκα...

Ο ΚΚΕ ιδιοκτήτης μετά από παρέμβασή μου για να εξηγήσω ότι δεν φταίνε οι άνθρωποι, αλλά εμείς που συμβάλλουμε στο να υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι:

"Είναι άχρηστοι, αφού δεν ξεσηκώνονται".

Ο ευκαιριακός θαμώνας, προφανώς Χρυσαυγίτης, εγκατέλειψε όταν άκουσε για ξεσηκωμό.

Η καθηγήτρια, απάντησε ότι αυτή δεν είναι η λύση

Ο ιδιοκτήτης επέστρεψε στην ρητορική των άχρηστων ξένων που δεν ξεσηκώνονται στον τόπο τους κι έρχονται εδώ και κλέβουν τις δουλειές των Ελλήνων για 3 ευρώ μεροκάματο.

Τον ρώτησα γιατί εγώ που είμαι δημοσιογράφος μένω άνεργος; Γιατί οι καθηγητές απολύονται; Γιατί οι δικηγόροι δεν έχουν δουλειά; Γιατί οι δάσκαλοι δεν μπορούν να ζήσουν κ.λπ., αφού τις δουλειές τους δεν τις παίρνουν  ξένοι...

"Ε, ξέρω κι εγώ... Ας μη γίνονταν", μου απάντησε.

Γύρισα σπίτι και σκέφτηκα...

"Πού πας, ρε καημένε, αριστερέ;"

Το μετεκλογικό Q & A

Κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ; Κέρδισε. Όμως, μήπως, αυτή η νίκη ήταν πύρρειος; Κι αν ναι, τι έφταιξε;

Βάζω ερωτήσεις στον εαυτό μου, όπως και χιλιάδες άλλων ψηφοφόρων κάνουν αυτές τις ημέρες, και παίρνω  απαντήσεις από τον ίδιο.

Ερώτηση: Υπήρχε νικητής:

Απάντηση: Νικητής, αναμφισβήτητα, υπήρχε και ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί να μην είχε άνοδο στα ποσοστά του, μπορεί, μάλιστα, να έχασε 139.000 ψήφους σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου του 2012, αλλά κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει το ιστορικό γεγονός της μοναδικής φοράς που η αριστερά βρέθηκε πρώτη σε οποιεσδήποτε εκλογές στην Ελλάδα. Επίτευγμα που γίνεται πολύ σημαντικότερο αφού ήλθε σε μία εποχή μακροχρόνιας κάμψης της αριστεράς στην Ευρώπη και κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού, αλλά και σε μία περίοδο ξενοφοβικής και ακροδεξιάς στροφής των λαών της Γηραιάς ηπείρου. Σε μία Ευρώπη-φρούριο. Τηρουμένων των αναλογιών, η Ευρώπη είχε να γνωρίσει κάτι παρόμοιο από τα χρόνια του Μπερλινγκουέρ.

Ερώτηση: Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να θεωρεί μεγάλη επιτυχία αυτή τη νίκη;

Απάντηση: Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να πανηγυρίζει για μία ιστορική νίκη, όχι όμως, και για μία τόσο μεγάλη νίκη όσο θα περίμεναν οι ψηφοφόροι του και τα μέλη του. Ένα μέρος ευθύνης, πιθανώς, φέρει και ο ίδιος και η ομάδα εκλογικού σχεδιασμού με τον χαρακτηρισμό των Ευρωεκλογών ως δημοψήφισμα και τις αστοχίες στην επιλογή υποψηφίων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, αλλά και τις Ευρωεκλογές (βλ. Πελοπόννησο, Δυτ. Μακεδονία, Θράκη κ.ά.).

Ερώτηση: Η αποχή έπαιξε ρόλο;

Απάντηση: Σίγουρα έπαιξε. Οχι, όμως, καθοριστικό. Η αύξηση της αποχής σε σχέση με τις Κοινοβουλευτικές εκλογές του 2012 κυμαίνεται περίπου στο 3%, αλλά θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κάποιος ότι όλη αυτή η αποχή ανήκει στην αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η αύξησή της, άλλωστε, αγγίζει τα όρια των… δικαιολογημένων απωλειών ή αστοχιών των εκλογικών καταλόγων.  Η αποχή, λοιπόν, έπαιξε τον ίδιο ρόλο που έπαιξε και το 2012. Αλλωστε, οι Ευρωεκλογές είχαν πάντοτε μικρότερη συμμετοχή από τις υπόλοιπες εκλογές. Μάλιστα, το 2014 υπήρξε μία αξιοσημείωτη αύξηση συμμετοχής σε σχέση με το 2009 της τάξης του 7%!  Μένει να απαντηθεί αν αυτή η αύξηση μπορεί να πιστωθεί στο κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ ή στην επιταγή των καιρών της κρίσης. Πάντοτε, όμως, μπορούμε να έχουμε μία βεβαιότητα για την αδιαφορία ή τον αποκλεισμό του ενός στους πέντε ή ακόμα και του ενός στους τέσσερις ψηφοφόρους.

Σε καιρούς πόλωσης, μάλιστα, είναι αμφίβολο αν αυτοί οι πολίτες μπορούν να αθροιστούν στους ψηφοφόρους της αριστεράς ή της δεξιάς αφού, μέρος αυτών ανήκει στο κομμάτι του λαού που έχει αποπολιτικοποιηθεί πλήρως και ακόμα και η κρίση δεν κατάφερε να το επαναφέρει.

Ερώτηση: Τελικά, η Ελλάδα ψήφισε αντιευρωπαϊκά ή ευρωπαϊκά;

Απάντηση: Τα αποτελέσματα δείχνουν μία επικράτηση, αν και σαφώς ασθενέστερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, των πολιτών που επιλέγουν Ευρώπη αφού αν αθροίσει κανείς τις φιλοευρωπαϊκές και τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις, οι πρώτες υπερτερούν κατά, τουλάχιστον, 10% (ακόμα και μοιράζοντας ελαφρώς αυθαίρετα το εκλογικό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν κατά το ήμισυ). Βεβαίως, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για μία διαφορετική Ευρώπη.

Ερώτηση: Ψήφισε, τουλάχιστον, αντιμνημονιακά;

Απάντηση: Αν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί, στηριζόμενοι στους αριθμούς και μόνο, τότε η φιλομνημονιακή ψήφος πρέπει να περιοριστεί στο άθροισμα των ποσοστών ΝΔ – Ελιάς – Ποταμιού – ΔΗΜΑΡ και ίσως ενός μέρους του ΛΑΟΣ. Δεν ξεπερνά, δηλαδή, ούτε το 40%. Αρα, η χώρα ψήφισε αντιμνημονιακά.

Ερώτηση: Η αριστερά συνολικά, έχασε;

Απάντηση: Σίγουρα όχι! Η αριστερά, με μικρότερη, μάλιστα, συμμετοχή ψηφοφόρων, σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του '12, υπέστη μία απώλεια μόλις 47.500 ψήφων (αθροίζοντας τις ψήφους ΣΥΡΙΖΑ – ΚΚΕ – ΑΝΤΑΡΣΥΑ – Σχεδίου Β). Μάλιστα, σε ποσοστό, παρουσιάζει άνοδο κατά 2%, σχεδόν, σε σχέση με τις εκλογές του 2012 αφού την ίδια στιγμή, οι φιλομνημονιακοί σχηματισμοί παρουσιάζουν απώλειες που ξεπερνούν τις 500.000 ψήφους!

Ερώτηση: Αν είχαμε κοινοβουλευτικές εκλογές τα αποτελέσματα θα ήταν διαφορετικά;

Απάντηση: Πιθανότατα, ναι. Η διαφορετική φύση των Ευρωεκλογών, αλλά και δεκάδες άλλοι σημαντικοί ή λιγότερο σημαντικοί παράγοντες οδηγούν, σε αυτό το μάλλον ασφαλές συμπέρασμα. 

Καταρχήν, δεν θα υπήρχε η ίδια διασπορά ψήφου, αφού στις Ευρωεκλογές έλαβαν μέρος 43 συνδυασμοί και απέσπασαν ψήφο οι 40 από αυτούς (!!!), ενώ στις κοινοβουλευτικές του 2012 είχαν λάβει μέρος οι μισοί συνδυασμοί: δηλαδή, μόλις 21 και από αυτούς έλαβαν ψήφο οι 17! Μιλάμε, δηλαδή, για υπερδιπλασιασμό των συνδυασμών που απέσπασαν έστω και 100 ψήφους ο καθένας.

Η αποχή θα ήταν μικρότερη και συνήθως η συμμετοχή ευνοεί τους αριστερούς σχηματισμούς και, σχεδόν σίγουρα, τους αντικυβερνητικούς.

Η απώλεια ψήφων του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν κατά τα φαινόμενα είτε μικρότερη είτε θα υπήρχε και αύξηση, καθώς η διασπορά των ψήφων φαίνεται να έγινε περισσότερο προς συνδυασμούς που συνορεύουν με τον ΣΥΡΙΖΑ, συμπεριλαμβανομένων και ψήφων που πήγαν στην λεγόμενη κεντροαριστερά (Ελιά, Ποτάμι, κυρίως). Το μεγαλύτερο μέρος των συνδυασμών  που προστέθηκαν στις Ευρωεκλογές σε σχέση με τις Κοινοβουλευτικές εθνικές εκλογές ήταν αντιμνημονιακοί ή και αδιευκρίνιστοι, όπως, για παράδειγμα, Το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη, που φαίνεται να έχει απορροφήσει και ένα μέρος αντιμνημονιακών παραπλανημένων ψηφοφόρων δημοκρατικών πεποιθήσεων.

Οι στατιστικολόγοι – δημοσκόποι, σαφώς, θα μπορούν να διατυπώσουν μία περισσότερο εμπεριστατωμένη άποψη, μα φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, με τα χαρακτηριστικά και μόνο αυτής της εκλογικής αναμέτρησης θα μπορούσε να έχει 3-4 εκατοστιαίες μονάδες επιπλέον και να μπορεί έτσι να γίνει ο απόλυτος πρωταγωνιστής και ρυθμιστής των εξελίξεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και σήμερα δεν είναι.

Ερώτηση: Τι έφταιξε και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να φτάσει σε ένα ποσοστό άνω του 30% ή έστω να αυξήσει το ποσοστό του σε σχέση με το 2012;

Απάντηση: Οι λόγοι είναι σίγουρα πολλοί και πρέπει να απασχολήσουν τα επιτελεία της Κουμουνδούρου.

Σταχυολογώντας, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε μερικούς από αυτούς, ως βασικότερους (μέρος τους αναφέρθηκε και παραπάνω):

• Η διεξαγωγή των Ευρωεκλογών την δεύτερη Κυριακή και όχι την πρώτη. Η κυβέρνηση κατέφυγε σε αυτό το τέχνασμα όχι μόνο υπολογίζοντας στην αδυναμία των ετεροδημοτών να φύγουν για μία ολόκληρη εβδομάδα ή να μεταβούν δύο φορές σε μία εβδομάδα στον τόπο που ψηφίζουν λόγω οικονομικών, αλλά γνωρίζοντας, πιθανότατα, και την αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ στο αυτοδιοικητικό επίπεδο. Ένα κόμμα που δυόμιση χρόνια πριν βρισκόταν στο 4% ήταν πολύ δύσκολο να διαθέτει ένα δίκτυο ανθρώπων έτοιμων να καλύψουν αυτοδιοικητικά ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Η αδυναμία αυτή ενισχύθηκε, μάλιστα, και από τα λάθη και τις αστοχίες τόσο της Κουμουνδούρου όσο και των οργανώσεων μελών της ανά την Ελλάδα. Τα παραδείγματα της Σαμπιχά Σουλεϊμάν στην Θράκη, του Καρυπίδη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και του Οδυσσέα Βουδούρη στην Πελοπόννησο είναι ένα μέρος αυτών των αστοχιών και των λανθασμένων χειρισμών.  Σε μικρότερους δήμους, αλλά και σε Περιφέρειες οι διενέξεις ήταν συχνά έντονες και οι διαφωνίες σίγουρα πολλές. Δεν είναι λίγα τα παράπονα ανθρώπων των κατά τόπους οργανώσεων και περιφερειακών ή δημοτικών συνδυασμών για παραβιάσεις του Καταστατικού του κόμματος, έλλειψη συλλογικών αποφάσεων ή, ακόμα, και «σαμποταρίσματος» κάποιων υποψηφιοτήτων. Αυτή η «τριβή» είχε έναν, έστω και μικρό, αντίκτυπο σε κομμάτι των ψηφοφόρων για τις Ευρωεκλογές και μία απώλεια ψήφων προς τα αριστερότερα του ΣΥΡΙΖΑ. Η δυναμική των συνδυασμών της Ρένας Δούρου στην Περιφέρεια Αττικής και του Γαβριήλ Σακελλαρίδη στην Αθήνα απέδειξαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να πάει καλύτερα και στις Ευρωεκλογές, αλλά δεν ήταν αρκετή ώστε να διαμορφώσει την εικόνα ενός κόμματος που έρχεται να κυβερνήσει.
• Η επιλογή του να δοθεί χαρακτήρας δημοψηφίσματος των Ευρωεκλογών ενάντια στην κυβέρνηση. Η αστοχία της επιλογής κρίνεται από το αποτέλεσμα που ναι μεν έφερε πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η Κουμουνδούρου δεν μπορεί να πανηγυρίσει και για την αύξηση του ποσοστού της. Αντιθέτως, βέβαια, οι δύο κυβερνητικοί εταίροι μπορούν να θεωρούνται ηττημένοι έχοντας σημαντική και ιστορική απώλεια ποσοστών (ιστορικές, όμως, είναι έτσι κι αλλιώς οι στιγμές από το 2010 και μετά). Ετσι, ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε με μία ιστορική νίκη για την αριστερά η οποία δεν μπορεί να πανηγυριστεί όσο αν το ποσοστό του είχε αυξηθεί έστω και κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες ή αν η ηγεσία του δεν είχε προσδώσει χαρακτήρα δημοψηφίσματος σε μία αναμέτρηση που εκ των προτέρων γνώριζε ότι δεν έχει την ίδια βαρύτητα για τους έλληνες πολίτες με αυτή των εθνικών εκλογών.
• Η έλλειψη ξεκάθαρου σχεδιασμού και σαφών θέσεων στα εθνικά ζητήματα, η οποία δείχνει να του κόστισε στην Θράκη και το Βόρειο Αιγαίο, αλλά και, γενικότερα, στις παραμεθόριες περιοχές. Το συνέδριο του κόμματος έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στο ευρωπαϊκό και το οικονομικό πρόβλημα και, σαφώς, υποτίμησε, στριμωγμένο από την αναγκαιότητα της οικονομικής κρίσης, τα εθνικά ζητήματα, τα οποία, σε μία ευρωπαϊκή αναμέτρηση αναβαθμίζονται και η ακροδεξιά τα κάνει σημαία της.
• Η αστοχία στην επιλογή προσώπων στο Ευρωψηφοδέλτιο αφού βρέθηκαν κρίσιμες για τον ίδιο περιοχές χωρίς σοβαρή αντιπροσώπευση. Ένα παράδειγμα μπορεί να είναι η Κρήτη.
• Η εμμονή στην ευρωπαϊκή κατεύθυνση και η όχι και τόσο εμπεριστατωμένη ανάλυση του τι εννοεί όταν μιλάει για «Ευρώπη των λαών». Οι έλληνες πολίτες, πολύ δε περισσότερο οι αριστεροί, αναρωτιούνταν σε ποια Ευρώπη λαών μπορούσαν να προσβλέπουν όταν η Ουκρανία γινόταν άνω κάτω από τα ευρωπαϊκά πραξικοπήματα και τις αμερικανικές παρεμβάσεις, αλλά και τις σκληρές συγκρούσεις συμφερόντων. Σε ποιους λαούς θα μπορούσαν να ακουμπήσουν όταν στην Γαλλία όλες οι δημοσκοπήσεις έφερναν πρώτη την κυρία Λεπέν και δικαιώθηκαν τελικώς και όταν παντού η άνοδος των εθνικιστικών και ξενοφοβικών κομμάτων ήταν ραγδαία και απειλητική; Μοιραία, αυτά οδήγησαν σε μία απώλεια αριστερών ψηφοφόρων που δεν πείθονται από τον ευρωπαϊκό ορίζοντα. Ισως έτσι να εξηγείται και η ενίσχυση του ΚΚΕ, αλλά ακόμα και αυτή η ασθενική ενίσχυση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που δεν κατάφερε, παρόλα αυτά, να φτάσει το 1%, χάνοντας προφανώς και αυτή προς το Σχέδιο Β του Αλέκου Αλαβάνου τις αριστερές διαρροές του ΣΥΡΙΖΑ που θα μπορούσε να έχει απορροφήσει.
• Το εχθρικό ευρωπαϊκό τοπίο, καθώς η Ευρώπη ολόκληρη μοιάζει εγκλωβισμένη μέσα στη βίαιη μετάβαση στον νεοφιλελευθερισμό και οι λαοί της αδιάφοροι στην πλειοψηφία τους. Η αποχή ήταν παντού μεγάλη και, μάλιστα, στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, εύκολα θα μπορούσε κανείς να την μπερδέψει με ποσοστό συμμετοχής, καθώς μιλάμε για αριθμούς που ξεπέρασαν ακόμα και το 80%. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, λοιπόν, προχωρά, απόντων των λαών της. Η τακτική του «φασούλι το φασούλι» ή των baby steps, που λένε κι οι αμερικανοί, δεν μπορεί να πείσει έναν λαό που αντιμετωπίζει πια μία ανθρωπιστική κρίση με εκατομμύρια ανέργων και ανασφάλιστων και χιλιάδες άστεγων και αυτόχειρων.
• Τα εχθρικά ΜΜΕ ή, ακόμα καλύτερα, η απόλυτη απομόνωση της αριστεράς και κάθε αντιμνημονιακής φωνής. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε με μόλις μιάμιση εφημερίδα (Εφημερίδα των Συντακτών και Ελευθεροτυπία) μέτριας κυκλοφορίας, συν την Αυγή, ένα μόνο ραδιόφωνο κι αυτό δικό του, την Ertopen και ορισμένα περιοδικά μέτριας, επίσης, κυκλοφορίας. Ούτε ένα κανάλι, όχι να τον στηρίζει, αλλά έστω να του αποδίδει τον χρόνο ΄που δικαιούται ως πρώτο πια κόμμα ή να του συμπεριφέρεται με την απαιτούμενη δεοντολογία. Το Διαδίκτυο βοήθησε, επίσης, αρκετά, αλλά μάλλον περισσότερο στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός πυρήνα βάσης που θα μπορούσε να αποτελέσει τον εκτοξευτήρα του.
• Η αποτυχία προσέλκυσης ψηφοφόρων που απέχουν τα τελευταία δέκα ή είκοσι χρόνια απογοητευμένοι από τις πολυδιασπάσεις της αριστεράς, την διαπλοκή των κυβερνώντων και πολλούς άλλους παράγοντες, αλλά σίγουρα πεισμένων ότι τίποτα πια δεν μπορεί να αλλάξει. Η σπασμωδική προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να τους προσελκύσει τις τελευταίες 3-4 εβδομάδες πριν την κάλπη ήταν και καθυστερημένη και καταδικασμένη σε αποτυχία. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πια μπροστά σε ένα σοβαρό και δύσκολο δίλημμα: να στρέψει αυτός λίγο δεξιότερα ώστε να συναντήσει τους ψηφοφόρους των χώρων ανάμεσα σε αυτόν και την δεξιά ή να μείνει σταθερός και να φέρει τους ψηφοφόρους αριστερά. Κι επειδή οι αριθμοί των ψηφοφόρων του συντηρητικού και μνημονιακού χώρου έχουν μαζέψει πια τόσο ώστε να αποτελούν τον σκληρό πυρήνα στήριξης αυτών των πολιτικών φαντάζει και είναι, μάλλον, απίθανη η προσέλκυση και ενός έστω εξ αυτών, θα ήταν πιο δόκιμο να προσπαθήσει να πολεμήσει την αποχή. Πόλεμος που δεν θα του στοιχίσει και ιδεολογικά.

* Η φωτογραφία στην αρχή είναι έργο του ζωγράφου Γιώργου Καρακάσογλου

Μην απέχεις απ’ το παρόν, σου κλέβουν το μέλλον.

Αύριο για μένα και αρκετούς άλλους από τη δική μου, την καταραμένη γενιά, είναι οι κρισιμότερες εκλογές μετά τα μνημόνια.

Θα έπρεπε, σκέφτομαι, να ήταν και για σένα.

Ήταν κι εκείνες του 2012, οι διπλές μέσα σε ένα μήνα, που δεν κατάφερε κανείς να σε πείσει για την κρισιμότητά τους. Γιατί και πάλι εσύ απείχες μαζί με μία μεγάλη παρέα που ξεπερνούσε το 35% του συνόλου μας. Για να στο πω απλά, δηλαδή, εάν ήμασταν τρεις φίλοι διαφορετικών καταβολών και εγώ πνιγόμουν εσύ θα επέλεγες να κλείσεις τα μάτια, να γυρίσεις την πλάτη και να πεις «ας μάθαινες κολύμπι, ρε βλάκα, τόσα χρόνια» κι ο άλλος θα επέλεγε τον μόνο τρόπο που έμαθε για να σώζει: αυτόν του μεγάλου και του μικρού ψαριού. Θα με έσωζε για να μπορέσει να με φάει φρέσκο.

Κι εσύ, πάλι, θα έλεγες «Καλά, ρε βλάκα, δεν τον ήξερες; Εγώ πάντα στα ‘λεγα».

Μα, τώρα, στο λέω, τίποτα δεν είναι ίδιο κι άλλο περιθώριο δεν έχεις. Γιατί με την απουσία σου απ’ τη ζωή άφησες χώρο ακάλυπτο να απλώσει ο καρκίνος του φασισμού.

Με την αποχή σου από τις εκλογές έκανες 35.000 ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής να φαντάζουν ως 80.000 ανάμεσα σε 500.000 ψηφοφόρους στην Αθήνα. Έκανες, δηλαδή, το 6-7% να φαντάζει έτοιμο να με αρπάξει απ’ το λαιμό και να με διαφεντέψει.

Με την αδιαφορία σου, την άρνηση, τον φόβο, την αφηρημάδα σου άφησες τη δημοκρατία ακάλυπτη και την ελευθερία μας ανυπεράσπιστη απέναντι στους διαρρήκτες της.

Άφησες το μέλλον σου, το μέλλον των παιδιών μου, των παιδιών μας, έρμαιο στις διαθέσεις τους.

Εγκατέλειψες το παρόν κι αυτοί σου έκλεψαν και το μέλλον. Μας έκλεψαν όλους.

Γι’ αυτό σου λέω… Δεν σου λέω ποιον και τι. Απλώς μην εγκαταλείπεις την τύχη σου, την τύχη μας, σ’ αυτούς τους λίγους. Απλώς, ψήφισε και βρίσε με. Βρίσε τους πάντες, αν αυτό σε ευχαριστεί, σε ξαλαφρώνει, σε ικανοποιεί. Κάνε μια επιλογή γιατί δεν είναι ώρα για να γυρίσεις την πλάτη σου στο μέλλον.  Όταν το αντικρύσεις θα είναι παρελθόν. Και σκοτεινό…

Κάνε μου τη χάρη…

Μην απέχεις απ’ το παρόν, σου κλέβουν το μέλλον.

Για τα παιδιά που… δεν είναι στο κόμμα

Για τους αποδιοπομπαίους τράγους

Τη νεολαία…

Που της χρεώνεις το συμβιβασμό, της χρεώνεις την αποχή.

Πιθανώς να έχεις και δίκιο, παρότι διαφωνώ...

Ξεχνάς το Δεκέμβρη του 2008.

Τότε η νεολαία ήταν η ελπίδα. Κατέκλυσε δρόμους. Φώναξε. Αντέδρασε. Διεκδίκησε. Εξοργίστηκε.

Και δεν πέρασαν παρά έξι χρόνια. Κι είναι ακόμα νεολαία, δεν γέρασε.

Πόσοι και πόσοι τότε δεν εστιάσατε στις καταστροφές, τις φωτιές κ.λπ. Πόσοι δεν είπατε "τι φταίνε τώρα τα μαγαζιά" ή "τι φταίνε τα αυτοκίνητα"....

«Να διαμαρτυρηθούν, αλλά όχι κι έτσι».

Κι εμείς, στεκόμασταν στο πλάι και θαυμάζαμε ή συμμετείχαμε με το δικό μας τρόπο, αυτόν που μας επέτρεπε η αντοχή και η τριμμένη, λίγο κουρασμένη, είν’ η αλήθεια, σκέψη μας.

Μέσα στα μαγαζιά και τα αυτοκίνητα τότε καιγόμασταν εμείς. Μια παραιτημένη, συμβιβασμένη γενιά. Με τα χρηματιστήριά της, τα δάνειά της για σπίτια πολλών τετραγωνικών επάνω ακόμα και σε εκτάσεις καμμένες που κάποτε ήταν δάση, τα φροντιστήριά της για τα παιδιά της, τα αγγλικά της, τα γαλλικά της, τα πιάνα της, τα μπαλέτα της, τις πολεμικές της τέχνες, τα παιδιά του μηδενικού ελεύθερου χρόνου. Με τα γυμναστήριά της… Η γενιά των «ίσων ευκαιριών» στον πλούτο που τον ανήμπορο τον έστελνε στον Καιάδα, τον γείτονα τον έκανε εχθρό γιατί έπαιρνε μια μέρα άδεια παραπάνω ή κάποιο επίδομα ή δούλευε οκτάωρο, ο τεμπέλης. 

Η γενιά των ακριβών αυτοκινήτων που "είναι δικαίωμα γιατί το έχουν και οι γερμανοί και οι γάλλοι", των πάρτυ με πυροτεχνήματα, των πανάκριβων θρησκευτικών γάμων που το 1981 πανηγύριζε που έπαψαν να είναι υποχρεωτικοί. Η γενιά των ζευγαριών που επάνω σε ροζ σύννεφο έλιωναν σόλες και ψηλοτάκουνα και κατανάλωναν βενζίνες για να βρουν την πιο ωραία χέστρα στα είδη υγιεινής, που αγόραζε Smart για τα ψώνια και όχι παπί ή ποδήλατο, που τριγυρνούσε με μαυρισμένες μούρες μέσα στο καταχείμωνο, που ριγούσε στα διαζύγια της Βίσση και του Φουστάνου, που έστειλε στην Βουλή τηλεπερσόνες και ουρολόγους-σεξολόγους των βορείων προαστίων, αλλά και τη Σελήνη και τον αστυνόμο Θεοχάρη, μα και τον Χαϊκάλη, και τώρα απορεί που το παιδί της έστειλε τον Ψινάκη στη Δημαρχία.

Τη γενιά, που κάλυψε παραλίες, χιλιόμετρα ατελείωτα, για να φτιάξει το εξοχικό που δικαιούται και μετά τριγυρνούσε στα νησιά, αλλοδαπής και ημεδαπής, που φωτογραφιζόταν στις παραλίες των τσουνάμι, που έκοβε 1,5 εκατομμύριο εισιτήρια στο «Το Κλάμα Βγήκε απ’ τον Παράδεισο», που ανήγαγε σε μέγα γεγονός τις Euroβύζιον και πανηγύριζε στους δρόμους για τα κουνήματα της Παπαρίζου, που έτρεχε στο Ηρώδειο για να κλέψει λίγη από την κίβδηλη αίγλη των Λάτσηδων και των Βαρδινογιανναίων, που έβλεπε την Βαρδινογιάνναινα και ανατρίχιαζε από συγκίνηση για τη φιλανθρωπία της.

Η γενιά που έκοψε πεύκα και ελιές για χάρη των λέιλαντ, μαργαρίτες και χαμομήλια για χάρη του γκαζόν, που δάκρυσε και πανηγύρισε παρέα με την Γιάννα Αγγελοπούλου για την Ολυμπιάδα, που έκανε κλισέ το «Για την Ελλάδα, ρε γαμώτο», που έκανε τον Κωστόπουλο πρότυπο επιτυχίας, που έσπαγε ρεκόρ τηλεθέασης στα καλλιστεία του Μαστοράκη, που κράταγε αρχείο και επεδείκνυε περήφανη το «απαγορευμένο» τεύχος ΚΛΙΚ με τα πέη…

Η γενιά που σήκωσε καταθέσεις, πούλησε χωράφια και σπίτια στο χωριό, δανείστηκε για να πάει στη Σοφοκλέους.

Είναι η ίδια γενιά που τώρα ζητάει να αλλάξει τα πράγματα γιατί ξαφνικά επανήλθε στην πολιτική σκηνή. Θυμήθηκε και το δρόμο. Κι αν εξαιρέσεις λίγους, εκείνους τους… παράξενους που πάντοτε φώναζαν, πάντοτε ανησυχούσαν, πάντοτε ένιωθαν το σύστημα να τους αρπάζει απ’ το λαιμό και αντιδρούσαν, πήγε σε 5-6 συγκεντρώσεις, περπάτησε εκατό-διακόσια μέτρα, έκανε και 2-3 χειρονομίες από αυτές που είχε μάθει να κάνει πίσω απ’ το τιμόνι ή την εξέδρα του ΟΑΚΑ και του Καραϊσκάκη, κι έπειτα επέστρεψε στη θαλπωρή του φαιόλευκου φωτός της τηλεόρασής του, των γκάτζετ της Βεντουράκη και του κουβερλί που είχε αγοράσει στα χρόνια της ευδαιμονίας, πεπεισμένη ότι με την αντίδραση τίποτα δεν αλλάζει, οπότε καλύτερα να γλύψει, μήπως και περισώσει κανένα κοκκαλάκι.

Και ποιος ξέρει…

Ίσως, το αφεντικό αναγνωρίσει τις ικανότητές του και του βγάλει ένα κόκκαλο με λίγο ψαχνό επάνω, αυτό που αφήνει για να επιδείξει την ευρωστία του. Γιατί, σκυλίσιο, γλυμμένο κόκκαλο, καθρέφτη μονάχα από πεινασμένο θα το βρεις.

Αυτή η νέα γενιά ήταν μωρό στο στήθος της μάνας της όταν η μήτρα της χαλάρωνε τους Αύγουστους σε παραλίες τροπικές ή αιγαιοπελαγίτικες κρυμμένη κάτω από αραχνοΰφαντα παρεό ποζάροντας ως εντιτόριαλ της Diva, της Vogue, του Marie Claire διαβάζοντας Espresso...

Ε, να μην σε κάψει αυτή η νέα γενιά μέσα στα αποκτήματά σου; Γιατί ακόμα γι’ αυτά ανησυχείς και ελπίζεις να τα σώσεις ή να καταφέρεις κάποτε να αποκτήσεις κι άλλα.

Για την BMW ή τη Lexus που παρκάρεις για να πας στη συνέλευση της τοπικής που γράφτηκες. Και δεν αισθάνεσαι καν λίγη ντροπή, δεν έχεις λίγη τσίπα, να πας, ρε αδελφέ, με το δεύτερο αμάξι, αυτό που πήρες για την πόλη. Δεν λέω με τα πόδια…

Παραδέξου ότι αντέδρασες για να αυτοθεραπευτείς μα απέτυχες. Για να απενοχοποιηθείς κι ύστερα, με την ψυχή σου λίγο ξαλαφρωμένη, να ξαναπάς στο σπίτι που έσωσες. Γύρισες για να σώσεις το σπίτι, το αυτοκίνητο, τις διακοπές. Δεν γύρισες για να σώσεις το παιδί σου. Ούτε το μέλλον. Και για άλλοθι, λες από μέσα σου «αν είμαι εγώ καλά θα είναι και το παιδί». Μα το παιδί αλλιώς νοεί το «καλά», αλλιώς νοεί το μέλλον. Αλλιώς…

Κι εσύ, εκεί. Κάθεσαι στο τιμόνι της Lexus σου, πεισματικά. Γιατί μονάχα εκεί αισθάνεσαι υγιής. Ασφαλής. Γίγαντας σε κόσμο νάνων.

Κι όμως, στο λέω, δεν είμαι σίγουρος ότι θέλω κι εγώ να γίνω μέρος της θεραπείας σου. Κάνε μια ιδιωτική ασφάλιση να σε καλύπτει και στις ψυχοθεραπείες σου.

Ούτε γιατρός σου θέλω να γίνω ούτε εξιλαστήριο θύμα σου. Γιατί, αυτά τα παιδιά εγώ δεν τα κατηγόρησα ποτέ. Εσένα κατηγορώ.

Που δεν τους άφησες χιλιοστό χώρου ελεύθερου να αναπνεύσουν, χιλιοστό χρόνου ελεύθερου να παίξουν, να ερωτευτούν, ούτε μισό κύτταρο να αναπαράγει ζωή…

Το έπνιξες κι αυτό μέσα στο αλλοιωμένο DNA σου…

Οι χαμένες ζωές ήταν για όλους ένα μυστικό…

Εάν είχαν πνιγεί ή σκοτωθεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο δέκα, είκοσι,  τριάντα άνθρωποι ελληνικής υπηκοότητας θα είχαμε εθνικό πένθος και δικαίως. Όπως είχαμε με τα αδικοχαμένα παιδιά στα Τέμπη ή με τη Θύρα 7.

Πολλοί, συνέχισαν να προωθούν υποψήφιους για αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές εκλογές.

Ακόμα κι εγώ, σήμερα πρωί, έπρεπε να γράψω μία στήλη μου για μουσική.

Ντρέπομαι γι’ αυτό…

Όλοι ξύπνησαν το πρωί, ήπιαν τον καφέ τους, έφαγαν το πρωινό τους και ξεκίνησαν για τις δουλειές τους (όσοι έχουν) και την καθημερινότητά τους.

Κανένας δεν μίλησε γι’ αυτή τη νέα τραγωδία έξω από τη Σάμο. Πιθανώς, ένα μικρό σφίξιμο στο άκουσμα της είδησης από όσους άκουγαν ραδιόφωνα που το έκαναν πρώτη είδηση (ελάχιστα ή μόνον ένα, νομίζω).

Ίσως, κάποιοι, να είπαν στο (στη) σύντροφό τους, τον ταξιτζή που τους μετέφερε ή τον εαυτό τους τον ίδιο «Τι τραβάνε κι αυτοί οι έρημοι άνθρωποι…».

Και για την άλλη, την πρόσφατη, στο Φαρμακονήσι, πάλι δεν θα μιλούσαν αν δεν τους είχαν εγγράψει στο μυαλό με οποιοδήποτε τρόπο εικόνες παιδιών και μανάδων νεκρών. Με εκείνο τον πονηρό τρόπο που ερεθίζουν το θυμικό, ξέρετε... Αυτόν που κάποιοι χυδαίοι, ακόμα και σε στιγμές τραγωδίας αποκαλούν "λαϊκισμό" και κάποιοι άλλοι εξίσου χυδαίοι εκμεταλλεύονται για να συγκινήσουν και να πουλήσουν. Διαφήμιση ή τον εαυτό τους τον ίδιο.

Αυτόν, που κάποιος άλλος, περισσότερο χυδαίος (αν η χυδαιότητα έχει διαβαθμίσεις) τηλεσχολιαστής (αρνούμαι να τον πω δημοσιογράφο κι ας είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ) είχε αποδώσει στην απερισκεψία των θυμάτων που θέλησαν να μεταναστεύσουν Γενάρη μήνα!

Κι εμείς, οι αριστεροί, οι ανθρωπιστές, οι αναρχικοί, μιλήσαμε για εκείνη τόσο έντονα, θαρρώ, επειδή , είχαμε και κάποια κτήνη του Λιμενικού σε ρόλο δήμιου. Αν, απλώς, είχαν πνιγεί, από μόνοι τους, έχω την αίσθηση ότι λίγοι θα μιλούσαμε και για εκείνες τις σπαταλημένες από αφέντες κάθε είδους ζωές.

Κι οργανισμοί και οργανώσεις, είμαι σχεδόν σίγουρος, απλώς τράβηξαν μία γραμμούλα ενώνοντας τελείες σε ένα γράφημα που αποτυπώνει την τραγικότητα της ανθρώπινης ζωής.

Θυμήθηκα, που πριν χρόνια, δικός μου άνθρωπος, βρέθηκε σε «καταυλισμό» προσφύγων, σε επίσημη συνάντηση με αντιπροσωπεία του ΟΗΕ όπου ερωτήθηκαν οι εδώ «υπεύθυνοι» πότε είχαν επισκεφθεί τελευταία φορά τον καταυλισμό και αυτός, φρέσκος τότε στα καθήκοντά του (είχε μόλις 3-4 μήνες) απάντησε αυθόρμητα «από ό,τι ξέρω, ποτέ» και δέχθηκε κλωτσιές κάτω από το τραπέζι για να σταματήσει.

Οι χαμένες ζωές ήταν για όλους ένα μυστικό…

Σκελετοί στην ντουλάπα τους. Στη θάλασσά τους. Λεκέδες στην ειδυλλιακή παραλία των διακοπών τους που μέχρι το καλοκαίρι, που θα κλείσουν τα σχολεία, θα πάρουν την άδειά τους, θα έχουν ξεπλυθεί. Θα τους έχει εξαφανίσει κι η αδυσώπητη επικαιρότητα. Κι η καθημερινότητα…

Και, όχι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Όμως...

Αρχίζω να τρομάζω με τις ημέρες, με την καθημερινότητα, που αλέθει και κάνει συνήθεια τον θάνατο.